Antistatik kumaş iki farklı maddenin birbirine sürtünmesi yoluyla aralarında oluşan elektron transferinin, bu maddeler birbirinden ayrıldığında ortaya çıkardığı ve çok yüksek voltajlara ulaşabilen elektrik akımı ile oluşturabileceği zararların önüne geçmek adına üretilen, risk önleyici ürün grupları arasına girer.Günlük faaliyetlerde özellikle sentetik elyaflar kullanılarak üretilen ürünler; insan vücudu ile devamlı temasta yüklü şekilde elektrik üretebilir ve bunun ani deşarjı ciddi hasarlara sebebiyet verebilir.Statik elektriğin daha kolay anlaşılabilmesi için ilkokulda yaptığımız basit bir deneyi hatırlayalım.Bir kâğıdı küçük parçalara ayırdıktan sonra herhangi bir kalemin saçlarımıza sürtünmesiyle oluşan elektriklenme sonucu, kalemi yaklaştırdığımız kâğıt parçalarının kaleme yapıştığını, elektron transferinin devam ettiği süre boyunca da kağıdın kalemde yapışmış vaziyette kaldığını gözlemlemişizdir.Statik elektriğin yoğun olduğu çalışma alanları oluşturduğu risklere baktığımızda;
- Akaryakıt ve her türlü yanıcı madde üretimi ve dağıtımı yapan kuruluşlarda oluşabilecek patlama riski
- Madencilik faaliyetlerinde oluşabilecek patlama riski
- Düşük voltajlarla çip, elektronik devre ve eşya üretimi yapan teknoloji firmalarında oluşan akım sebebiyle maddi hasarlar
- İlaç üretimi, gıda sektörü ve sağlık sektöründe kumaşların üzerinde taşınabilen toz, kir ve partiküllerin oluşturabileceği olumsuzluklar
Antistatik Kumaş; Kumaşlara Ne Gibi Özellik Kazandırıyor ?
Kumaşlara antistatiklik özelliği; sonradan yapılan apre işlemi veya üretim esnasında kullanılan özel karbon ipliklerle kazandırılmaktadır. Kalıcı antistatiklik beklentisinin olduğu uzun süreli kullanılacak ürünlerde, karbon ipliklerin belirli bir dizilimde kullanılarak üretilen kumaşların tercih edilmesi daha doğru olacaktır.Kumaşta kullanılan antistatik karbon elyaflar sayesinde, yüzeyde oluşan statik elektriğin kontrollü bir şekilde herhangi bir riske mahal vermeden deşarjı sağlanır. Ayrıca bu sayede kumaş yüzeyinde toz, kir ve partikül taşımaz.Antistatiklik özelliği ile üretilmiş kumaşların doğru bir şekilde işlevini yerine getirme durumunun tespiti için bir dünya standardı olan EN 1149 standardına uygunluğunun aranması gerekmektedir.Burada kumaşın üzerindeki yüzey direnci ölçülerek, değerlerin 106 – 109Ohm (Ω) aralığında olması, kumaşın antistatik özellikte olduğunu gösterir. Bu aralığın dışında kalan kumaşlarda antistatikten bahsetmemiz mümkün olmayacaktır. Bu sebeple risk içeren sektörlerde iş sağlığı ve güvenliği maksatlı kullanılan bu tür antistatik kumaşların test raporlarının istenmesinde fayda vardır.Bununla birlikte antistatik kumaşların kullanılacağı faaliyet alanlarına göre gerekli olan;- Su geçirmezlik
- Nefes alabilirlik
- Anti bakteriyel
- Ultraviyole ışınlara karşı koruma
- Haşerelere karşı koruma
Samet Topal
Akrida Tekstil
İstanbul Şube Yöneticisi